Marlous Mostrous-Jens is Director Business Development en veilingmeester bij het gerenommeerde veilinghuis Sotheby’s in Amsterdam.

Eclectisch, zo zou je de inrichting thuis bij Marlous Mostrous-Jens kunnen noemen. Er hangt niet alleen kunst van één stijl of afkomstig uit één periode; dat kan ook nauwelijks anders als je dagelijks omringd bent met zo veel moois. Als Director Business Development en veilingmeester bij Sotheby’s is Marlous samen met een team verantwoordelijk voor nieuwe klantencontacten en het opzetten van veilingen. Dat is wikken en wegen; Sotheby’s zoekt naar een mooie mix van lots binnen een bepaalde stijl of thema, waarbij ook naar de markt gekeken wordt. In Parijs zijn andere stukken populair dan in New York.

Als kind hield Marlous al van mooie dingen en struinen op de rommelmarkt. Toch ging ze na de middelbare school niet voor de obvious choice, een studie kunstgeschiedenis, maar voor een economische studie aan de New Business School in Amsterdam – daar was ze een kei in. Later volgde een master Art Business in Londen, om zo toch de tenen in de kunsten te dippen. Die combinatie resulteerde uiteindelijk in een baan bij Sotheby’s. Een droom, want ‘de magie van een veilinghuis trok me enorm’.

Marlous ambieerde ook een plek op het rostrum – geen makkelijk baantje. ‘Ik moest door een X-factor-achtige selectieprocedure, heel spannend.’ Het lukte haar die plek te veroveren, waarmee ze de jongste veilingmeester ooit werd. Stukken afhameren daar op dat rostrum is theater, waarbij je evenwel op duizend dingen moet letten. ‘Ik moet de zaal aanvoelen; met een jonger publiek ga je anders om dan met een wat ouder publiek van door de wol geverfde kunstkenners. Ik moet autoriteit uitstralen, orde in de zaal houden en een prettige ambiance creëren, met wat humor. Het is net acteren. Daarbij let ik op biedingen uit de zaal – sommigen houden hun paddle hoog, anderen geven slechts een subtiel hoofdknikje – biedingen in het boek die vooraf zijn gegeven, biedingen van representatives langs de kant die namens kunstkopers bieden en online biedingen. De biedstappen ken ik uit mijn hoofd. Het is een spel, waarbij ik mensen blij maak. Dat is het mooiste wat er is.’

Kan Marlous inschatten voor hoeveel iets afgehamerd gaat worden? ‘Ongeveer. Je weet welke kunstenaars populair zijn, voor hoeveel andere werken afgehamerd zijn en of het werk uit een populaire periode komt. Ook het niveau van het werk bepaalt een deel van de prijs; is het afgeraffeld of verfijnd? Dat zie je aan de techniek, aan of de verf er dik op zit of secuur is aangebracht.’ Kwestie van veel kijken: ‘Daar leer je ontzettend veel van. Laatst hadden we hier een Van Gogh die nog nooit aan publiek getoond is. Daar hebben we samen met experts naar gekeken, onder andere van het Van Gogh Museum. Daar leer ik enorm van.’

Terug naar thuis: wat is Marlous’ eigen favoriete kunstwerk? ‘Ik heb ooit toen ik in New York was op straat een tekening gekocht voor tien dollar. Dat is nog steeds één van mijn lievelingsstukken. Kunst hoeft geen waarde te hebben om iets te betekenen.’

Charlotte Caspers is kunstenaar en restaurator. Ze werkte eerder mee aan het programma Het geheim van de meester van Avrotros.

Wie kunstenaar wil worden, gaat naar de kunstacademie. Zeker, dat is een weg, maar Charlotte Capsers koos een andere: ‘De kunstacademie slijpt je conceptuele denken en focust op het verhaal achter je werk. Ik wilde juist het schildersambacht leren, focussen op het maken. Voor mijn gevoel moest ik eerst de taal van het schilderen leren, van hoe je een doek opspant en verf maakt, voor ik me kon uitdrukken in die taal.’

Dus deed Charlotte na een studie kunstgeschiedenis de post-academische opleiding kunstrestauratie. Daar leerde ze alles over verf maken, over de scheikundige formules die je gebruikt om tot een bepaalde verf, kleur en structuur te komen, over welke vernis je nodig hebt om het gewenste effect te bereiken en welk oplosmiddel net genoeg schoonmaakt zonder het hele schilderij te ruïneren – je wilt tenslotte geen klassieke Hondecoeter of Vermeer verpesten.

Juist die liefde voor de techniek, voor het exacte, zijn nu de basis voor haar werk als kunstenaar. ‘De technieken die ik gebruik gaan ver terug in de tijd. Ik hou erg van de iconische schilderkunst uit de middeleeuwen en het goud dat je daarin terugziet; de manier waarop dat goud het licht reflecteert of juist absorbeert door hoe het bewerkt is. Ik doe hetzelfde in mijn werk, door het goud te polijsten, te graveren, door er putjes in te slaan. Zo creëer ik een spel met licht.’

Ondanks de stokoude verf- en gronderingstechnieken – op hout, met krijt gevormd uit fossielplankton – die Charlotte gebruikt, heeft haar werk een moderne afdronk: landschapsportretten die met een paar fijngevoelige lijnen verstilling oproepen en een gesprek met de kijker aangaan. Althans, voor wie het horen wil: ‘Voor kunst moet je de tijd nemen. Wil je geraakt worden door een werk, dan moet je ook je best doen om te kijken en te ontdekken. Het is niet altijd een match, maar dat geeft niet; je vindt ook niet iedereen die je tegenkomt leuk.’

Het abstracte in haar eigen werk staat in contrast met de reconstructies die ze maakte voor het programma Het geheim van de meester – een tegenreactie op oude meesters nabootsen. Voor dat programma maakte Charlotte samen met een team ettelijke reconstructies van oude schilderijen, door verflagen te bestuderen en analyseren, te kijken naar textuur, onderlaag en materiaal. En door een werk met respect voor de maker tegemoet te treden, door als het ware tussen diens regels door te lezen en zo de essentie van zijn kwaststreek proberen te vangen. ‘Het geheim van de meester is altijd de bezieling die hij of zij in een schilderij legt. Het vergt heel veel kennis om die echt te vangen. Het is een optelsom van factoren die bepaalt hoe een schilder communiceert. Dat probeer je samen met een team te analyseren en interpreteren.’

En of het nou om oude of nieuwe werken gaat, één ding is evident: ‘Een kunstenaar deelt zijn blik op de wereld met jou. Kunst laat je door de ogen van een ander kijken en dat werkt heel verbindend.’